Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση

Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση είναι ο τραυματισμός του κρανίου και του εγκεφάλου. Το κρανίο προστατεύεται από τις μήνιγγες και εσωτερικό μυϊκό τοίχωμα και συνεπώς είναι καλά προστατευμένος. Παρόλα αυτά σε ατυχήματα όπου η πρόσκρουση λαμβάνει μέρος με μεγάλη ταχύτητα ή δύναμη η κάκωση είναι δύσκολο να αποφευχθεί.

Η κάκωση μπορεί να είναι κλειστή, που σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν είναι εκτεθειμένος στο εξωτερικό περιβάλλον, ή ανοιχτή, όταν ο εγκέφαλος εκτίθεται στο εξωτερικό περιβάλλον. Σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις υπάρχει πολύ συχνά αιμάτωμα το οποίο ανάλογα με την τοποθεσία του ονομάζεται, υποσκληρίδιο (μεταξύ σκληράς μηνιγγας και εγκεφάλου), επισκληρίδιο (πάνω από την σκληρή μήνιγγα) ή ενδοεγκεφαλικό. Δευτερογενώς μετά την βλάβη εμφανίζεται οίδημα, το οποίο αυξάνει την ενδοκρανιακή πίεση και υπάρχει πιθανότητα συμπίεσης εγκεφαλικού ιστού και νέκρωσή του από ισχαιμία.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα δεν είναι εύκολο να προσδιοριστούν καθώς η ένταση του χτυπήματος η φορά και το σημείο του χτυπήματος διαφοροποιούν την εικόνα δραματικά. Είναι πιθανό να υπάρχουν ελαφρά συμπτώματα πλήρως αντιστρεπτά, επιληπτική κρίση, παράλυση, απώλεια συνείδησης ή κώμα, διαταραχές ομιλίας.

Αίμα ή εγκεφαλονωτιαίο υγρό που προέρχεται από την μύτη ή το αυτί μπορεί να υποδηλώνει τραύμα του κρανίου. Το σημείο Battle (μελανιά πίσω από το αυτί), όσο και οι μελανιές στα βλέφαρα, είναι ενδεικτικά καταγμάτων της βάσης του κρανίου και σημεία κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης.

Άλλες πιθανές βλάβες

• Παράλυση / Πάρεση
• Σπαστικότητα/υπερτονία μυών
• Αγνωσία
• Απραξία
• Άλλες γνωσιακές βλάβες
• Άρση αναστολών
• Ευερεθιστότητα
• Συναισθηματικές μεταβολές

Η αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κάκωσης. Σε κάποιες σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να απαιτείται διασωλήνωση, υποστήριξη αναπνοής. Επίσης μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, ώστε να μειωθεί η αυξημένη ενδοκράνια πίεση, αφαιρώντας αιματώματα. Κάποιες φορές δεν επιχειρείται χειρουργική παρέμβαση καθώς η ενδοκράνια πίεση πιθανώς μπορεί να ελεγχθεί με φαρμακευτική αγωγή.

Η αποκατάσταση στην κρανιοεγκεφαλική κάκωση

Η κάκωση κάποιες φορές είναι ελαφρά και η αποκατάσταση γρήγορη. Κάποιες φορές τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται όμως είναι πιο σύνθετα και απαιτούν την συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων θεραπευτών και ιατρών για να επιτευχθεί το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Για αυτό το λόγο φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, υδροθεραπευτές, ψυχολόγοι υπό τις κατευθυντήριες οδηγίες των ιατρών, συντάσσουν ένα πλάνο αντιμετώπισης που αναλύει κάθε σημαντική εξέλιξη ή πρόβλημα και οργανώνει την αποκατάσταση.

Οι στόχοι της φυσικοθεραπείας στην κρανιοεγκεφαλική κάκωση προσαρμόζονται ανάλογα με το κινητικό ή γνωστικό έλλειμμα που προκύπτει από την βλάβη. Επιγραμματικά στόχοι που μπορούν να τεθούν είναι:

• Ικανότητα μετακίνησης στο κρεβάτι
• Ικανότητα μετακίνησης προς και από το αμαξίδιο
• Αντιμετώπιση πόνου
• Αντιμετώπιση παράλυσης, πάρεσης και σπαστικότητας
• Περιορισμός δευτερογενών επιπλοκών όπως δυσκαμψία σε κάποια άρθρωση
• Ορθοστάτηση
• Εκπαίδευση ισορροπίας
• Ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος
• Βάδιση με η χωρίς βοήθημα
• Μεγιστοποίηση της λειτουργικής ανεξαρτησίας του ατόμου

Ανάλυση – Το πλάνο της αποκατάστασης στην πράξη. Η δράση της ομάδας αποκατάστασης και τα σημαντικά σημεία της αποκατάστασης στην κρανιοεγκεφαλική κάκωση

Μετάβαση-πρώτες μερες

Η μετάβαση από το νοσοκομείο στο κέντρο αποκατάστασης είναι μια σημαντική αλλαγή στις συνθήκες διαβίωσης, την καθημερινότητα αλλά και την προοπτική για την επόμενη μέρα. Η αλλαγή περιβάλλοντος λαμβάνει μέρος σε μια ευαίσθητη περίοδο για τον ασθενή όπου δεν έχει πιθανότατα καταφέρει ακόμα να σκεφτεί την επόμενη μέρα της αποκατάστασης και ανάρρωσής του. Από την μέρα της εισαγωγής αρχίζει σταδιακά να αντιλαμβάνεται το σώμα του, τις δυνατότητές του, τις ικανότητές του, την πρόοδο του και διαπραγματεύεται νοητά το μέλλον του. Η αλλαγή του χώρου και των προσώπων και μόνο, συνιστά μια αλλαγή που δυσκολεύει αρκετό κόσμο να συνηθίσει εύκολα.

Η ομάδα αποκατάστασης από την πρώτη μέρα έχει ενεργό ρόλο και αποσκοπεί να ελαχιστοποιήσει τον χρόνο προσαρμογής προς όφελος του ασθενούς και της πιο γρήγορης ανάρρωσης. Η ανθρώπινη προσέγγιση του ασθενούς και συζήτηση με συγγενείς και τον ίδιο, αποτελούν στοιχεία τα οποία η ομάδα αποκατάστασης αξιοποιεί ώστε να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία για την πρόοδο του. Επιπλέον η ψυχολογική προσέγγιση του ανθρώπου και η αντιμετώπιση των σκέψεων και προβληματισμών του είναι αντικείμενο των πρώτων συναντήσεων της ομάδας αποκατάστασης.

Κλινικό παράδειγμα

Πολλές φορές στην κρανιοεγκεφαλική κάκωση ειδικά στα πρώτα στάδια, συνυπάρχει δυσκολία στην επικοινωνία λόγω κάποιων γνωσιακών διαταραχών ή άλλων λόγων που πιθανώς σχετίζονται με το πρόσφατο της κάκωσης. Ο λογοθεραπευτής διευκολύνει την επικοινωνία και με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής μπορεί να επικοινωνήσει και να εκφραστεί ευκολότερα. Η παρέμβαση αυτή δεν είναι απλή και τα οφέλη της είναι πολλές φορές καθοριστικά εφόσον αξιοποιηθούν και στην θεραπεία. Η διευκόλυνση αυτή μπορεί να συνίσταται στην σωστή θέση στην καρέκλα, την εκμάθηση απλών τρόπων άρθρωσης και φώνησης, την χρήση καρτών με λέξεις όπου μπορεί να δείξει με το χέρι του ότι θέλει να πει, ή την επικοινωνία με το άνοιγμα και κλείσιμο ματιών σε σοβαρές κακώσεις ή πολύ πρώιμα στάδια. Εν συνεχεία οι υπόλοιποι θεραπευτές όπως οι φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και ψυχολόγοι μπορούν να αξιοποιήσουν αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας και να διευκολύνουν ακόμη πιο πολύ την επικοινωνία, να μπορέσουν να επικοινωνήσουν καλύτερα με τον ασθενή και να συνεργαστούν αποτελεσματικότερα. Η επαφή των άλλων θεραπευτών με τον ασθενή έχει ως αποτέλεσμα την επιπλέον πληροφορία στον λογοθεραπευτή για την πρόοδο του ασθενούς. Η ομάδα αποκατάστασης σε συνεργασία με τον Φυσίατρο μπορεί επίσης να βοηθήσει την μείωση της φαρμακευτικής παρέμβασης ή την τροποποίησή της.

Σε έναν άνθρωπο που είχε κατά το παρελθόν υψηλά επίπεδα άγχους ως στοιχείο της προσωπικότητάς του, είναι σημαντικό να γνωρίζει στο βαθμό που είναι εφικτό, το σχέδιο βάσει του οποίου θα κινηθεί η ομάδα. Σημαντικό επίσης είναι να ξεκαθαριστεί ότι συμμετέχει ενεργά όχι μόνο στην θεραπεία αλλά και στην διαμόρφωση των στόχων. Η προσέγγιση αυτή μπορεί να δώσει ώθηση στον ασθενή και να αλλάξει τα δεδομένα της αποκατάστασής του, κινητοποιώντας τον. Η κινητοποίηση του και η διάθεσή του να αναλάβει την προσωπική του υγιεινή είναι μια αρχή που προτείνεται στο άτομο σαν αφετηρία ανεξαρτητοποίησης και επανάκτησης του ελέγχου του σώματός του. Η γνωστοποίηση των παραπάνω και ο τρόπος προσέγγισης λαμβάνει μέρος με τον συντονισμό εξειδικευμένου ψυχολόγου που εκπαιδεύει και καθοδηγεί την υπόλοιπη ομάδα.

Είναι πολύ πιθανόν ο ασθενής μέχρι εκείνη την στιγμή να μην έχει δοκιμάσει ούτε να μετακινηθεί εκτός κρεβατιού. Στην φάση της αποκατάστασης πλέον οι αδυναμίες του, προσωρινές ή μη, αποκαλύπτονται και η συνειδητοποίηση αυτή μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ψυχολογική πτώση ή η συνειδητοποίηση να τον επιφορτίζει με πολλούς προβληματισμούς. Η ομάδα αποκατάστασης με επικεφαλής τον φυσίατρο έχοντας την εικόνα του ασθενούς και τις άμεσες δυνατότητές του, ενημερώνει τον ασθενή και διευκρινίζει πτυχές του πλάνου θεραπείας του. Η καλή επαφή με τον ασθενή είναι κρίσιμη και είναι ένα στοίχημα για τον ίδιο και την ομάδα θεραπευτών. Η διεπιστημονική ομάδα μπορεί να συνεισφέρει σε αυτήν την φάση με διάφορους τρόπους.

Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να προσδιορίσει τις κινητικές του ικανότητες, όπως την μυϊκή δύναμη το εύρος τροχιάς κίνησης αρθρώσεων, την σταθερότητα του κορμού του, την ασφάλεια στη μετακίνηση.

Ο εργοθεραπευτής συνεργάζεται με τον φυσικοθεραπευτή και την υπόλοιπη ομάδα. Μάλιστα οι θεραπευτικές παρεμβάσεις πραγματοποιούνται στον ίδιο θεραπευτικό χώρο ώστε να υπάρχει αμεσότερη επαφή. Ο εργοθεραπευτής αξιοποιεί την κινητική βελτίωση του ασθενή και την ενσωματώνει στην καθημερινότητά του. Η ένδυση, η σίτιση, ή μεταφορά σε χώρους ψυχαγωγίας είναι βασικές ικανότητες για την ψυχική του υγεία. Ο εργοθεραπευτής παρατηρεί επιπλέον αδυναμίες κατά την εφαρμογή τους και συνεννοείται με τον φυσικοθεραπευτή για τον εντοπισμό και αντιμετώπιση κάθε κινητικού ή λειτουργικού ελλείμματος. Παράλληλα ο λογοθεραπευτής παρακολουθεί την πρόοδο της επικοινωνίας, λόγου, κατάποσης, ενώ και ο ψυχολόγος επιβλέπει την γενικότερη πορεία της ψυχολογικης του κατάστασης, προτείνοντας τροποποιήσεις και παρεμβάσεις. Η συνεργασία και επικοινωνία των θεραπευτών είναι το βασικό συστατικό της επιτυχίας στην αποκατάσταση.

Κατακλίσεις

Στην πρώτη φάση αλλά και καθ'ολη την διάρκεια της αποκατάστασης παρακολουθείται η υγιεινή του δέρματος ειδικά στο σημεία όπου υπάρχει ή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν κατακλίσεις. Η αποφυγή κατακλίσεων απαιτεί την δράση της ομάδας αποκατάστασης στο σύνολό της. Ο νοσηλευτής θα επιβλέπει καθημερινά της πορεία της κατάκλισης και θα ενημερώνει τον ιατρό. Ο εργοθεραπευτής θα εξασφαλίζει την σωστή θέση στην καρέκλα και την συχνή εναλλαγή θέσεων στο κρεβάτι. Ο φυσικοθεραπευτής παράλληλα θέτει στόχους για την μεγαλύτερη το δυνατό κινητική εξέλιξη του ατόμου για να μην παραμένει αναγκαστικά στο κρεβάτι μεγάλα χρονικά διαστήματα ή στην καρέκλα.

Έκτοπη οστεοποίηση

Η έκτοπη οστεοποίηση είναι η παρουσία και παραγωγή οστού από τον οργανισμό του ασθενούς στις αρθρώσεις με αποτέλεσμα την ακινητοποίηση τους. Ο μηχανισμός που διεγείρει την παραγωγή οστού δεν είναι γνωστός αλλά ενοχοποιείται τραυματισμός των γειτονικών ιστών ή αντίδραση του συμπαθητικού συστήματος σε ερεθίσματα που ακολουθούν την κάκωση. Η προσεκτική κινητοποίηση της άρθρωσης και κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή πολλές φορές αποτρέπει την επιδείνωση και παραγωγής οστού με περιορισμό εύρους κίνησης και της λειτουργικότητας. Πολλές φορές όμως η οστεοποίηση έχει εδραιωθεί από τις ημέρες της νοσηλείας στο γενικό νοσοκομείο. Σε αυτήν την περίπτωση καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για αύξηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης που κινδυνεύει με περιορισμό και ακολουθείται εσπευσμένα κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Η οδός που επιλέγεται τελευταία και εφόσον η συντηρητική θεραπεία δείχνει να μην αποδίδει είναι η χειρουργική παρέμβαση. Η επιλογή της χειρουργικής παρέμβασης γίνεται με την διενέργεια ομάδας αποκατάστασης και στον χειρουργό γνωστοποιούνται οι επιθυμητοί στόχοι της παρέμβασης. Μετά το χειρουργείο η ομάδα αποκατάστασης ακολουθεί αυστηρό πρόγραμμα ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό όφελος απο την χειρουργική παρέμβαση. Η μετακίνηση του ασθενούς εκτελείται με μέγιστη προσοχή ενώ η θεραπεία εκτελείται στην κατάλληλη ένταση και διάρκεια μετα απο συνεννόηση με τον χειρουργό και τον φυσίατρο.

Νάρθηκες

Η ομάδα αποκατάστασης έχει ως στόχο της μεγαλύτερη ανεξαρτησία του ατόμου. Με αυτήν την σταθερά, η χρήση βοηθημάτων και ναρθήκων γίνεται μόνο όταν κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Η ορθή χρήση των ναρθήκων, κηδεμόνων και βοηθημάτων είναι από τα πιο βασικά σημεία της αποκατάστασης ενός ανθρώπου.

Η χρήση νάρθηκα πρόωρα μπορεί να "καταδικάσει" ένα χέρι ή πέλμα με προσωρινή παράλυση. Η ακινητοποίηση μόνο αρνητικά μπορεί να επιδράσει σε αυτήν την χρονική στιγμή ενώ είναι δυνατόν να διεγείρει παθολογικά πρότυπα σύσπασης των μυών, αντίθετα με αυτά που θα παρουσιάζονταν εφόσον υποστηριζόταν και ενθαρρυνόταν θεραπευτικά η κίνηση. Δεν είναι σπάνιο να παρατηρείται έκλυση σπαστικότητας σε ένα άκρο που τοποθετήθηκε πρόωρα νάρθηκας. Η ακινησία και αχρησία οδηγεί σε ανάπτυξη ακούσιων κινήσεων, παθολογικών και μη λειτουργικών.

Στο άνω άκρο που παρουσιάζει παράλυση, η σταθεροποίηση είναι σημαντική. Πρώτο μέλημα της ομάδας αποκατάστασης είναι η αποφυγή εξαρθήματος στην γληνοβραχιόνια άρθρωση. Λαμβάνονται συνεπώς μέτρα και εκπαίδευση στο νοσηλευτικό προσωπικό και εφαρμόζονται μέσα που ακινητοποιούν το άκρο ώστε να μην υφίσταται εξαρθρωτικές δυνάμεις, όπως πχ όταν βαδίζει που το βάρος του άκρου επιβαρύνει την άρθρωση. Η υποστήριξη της άρθρωσης όμως σε κάποιες ώρες της ημέρας, μέσω κάποιου ιμάντα , φακέλου η νάρθηκα ηρεμίας που εφαρμόζεται κατά την βραδινή ανάπαυση δεν αποτελεί παράγοντα ακινησίας αλλά προστασίας. Η ακινητοποίηση περιορίζεται στο ελάχιστο και είναι μια σημαντική λεπτομέρεια που εξασφαλίζει η συνεργασία της ομάδας αποκατάστασης. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται με την εξεύρεση λειτουργικών δραστηριοτήτων από τον εργοθεραπευτή και την εκμάθηση ασκήσεων στον ασθενή και τους συγγενείς σε ελεύθερες ώρες.

Ένα ακόμα παράδειγμα είναι η χρήση ναρθήκων στο κάτω άκρο. Η άρθρωση του αστραγάλου (ποδοκνημική) στα αρχικά στάδια είναι μη λειτουργική. Παρουσιάζεται είτε πτώση του άκρου ποδός λόγω μυϊκής αδυναμίας, είτε πτώση ποδός λόγω διαταραχής στον μυϊκό τόνο συγκεκριμένων μυών (σπαστικότητα). Η πτώση εφόσον οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία, δεν διορθώνεται με νάρθηκα, αντιθέτως υποστηρίζεται και διευκολύνεται η κίνησή του θεραπευτικά. Η μόνιμη χρήση νάρθηκα θα ήταν καταδικαστική για την επάνοδο της κίνησης. Εφόσον υπάρχει σπαστικότητα και συνεπώς πτώση του άκρου πόδα η αντιμετώπιση διαφέρει. Ο νάρθηκας μάλλον θα εφαρμοστεί αλλά μόνο εφόσον έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορες τεχνικές από μέλη της ομάδας αποκατάστασης. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να διευκολύνει μέσω ασκήσεων λειτουργικότερα πρότυπα κίνησης ακόμη κι αν η σπαστικότητα υποχωρήσει ελάχιστα. Ο εργοθεραπευτής με τον φυσικοθεραπευτή και τον φυσίατρο μπορεί να σχεδιάσουν μια κατάλληλη υποστήριξη στο υπόδημα, μια σόλα πχ. Τέλος ο φυσίατρος μπορεί να παρέμβει με την έγχυση αλλαντικής τοξίνης στον σπαστικό μυ, που θα προκαλέσει αναστολή της σπαστικότητας για μερικές εβδομάδες. Σε αυτές τις εβδομάδες, η κινησιοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιήσει για να εγκαταστήσει φυσιολογικό μυϊκό τόνο και εμβιομηχανική στον άκρο πόδα.

Διαχείριση μυϊκού τόνου

Σε έναν ασθενή με κρανιοεγκεφαλική κάκωση εμφανίζεται συχνά υπερτονία που εκδηλώνεται με την μορφή σπαστικότητα στους μύες του σώματος. Η κατανομή της σπαστικότητας στο σώμα εξαρτάται από τη βλάβη της πυραμιδικής οδού και μπορεί να είναι διάχυτη σε όλους τους μύες του σώματος, να εμφανίζεται διάσπαρτα, η σε κάποιο συγκεκριμένο ημιμόριο του σώματος.

Η αντιμετώπιση της σπαστικότητας είναι καταρχάς συντηρητική. Η σωστή τοποθέτηση στο κρεβάτι κατά την ανάπαυση είναι καθοριστική. Η σωστή χρήση μαξιλαριών και η διατήρηση των κατάλληλων θέσεων είναι μια λεπτομέρεια που διαφεύγει της προσοχής στα νοσοκομείο και ακόμα και στα κέντρα αποκατάστασης . Η θεραπευτική παρέμβαση είναι σημαντική και στοχεύει στην αναστολή και εκούσια ενεργοποίηση των σπαστικών μυών μέσω εξειδικευμένων τεχνικών κινησιοθεραπείας. Πολλές φορές με την υποβοήθηση από φαρμακευτική αγωγή και σε συνδυασμό με τις παραπάνω παρεμβάσεις οι δυσλειτουργικοί μύες ενεργοποιούνται και δρουν λειτουργικά. Πολλές φορές μάλιστα ένας μυς είναι πιθανό να παρουσιάζεται ως σπαστικός για κάποιο χρονικό διάστημα και να είναι παροδικό καθώς είναι δυνατόν να ελεγχθεί από την ανάκαμψη του μυϊκού συστήματος και την ήπια φαρμακευτική επίδραση. Παραδείγματα είναι ο έλεγχος του γόνατος, η έσω στροφή του βραχίονα καθώς και ο υπτιασμός της ποδοκνημικής.

Κάποιες φορές η αντιμετώπιση δεν έχει αποτέλεσμα λόγω της βλάβης και χρειάζεται δραστικότερη παρέμβαση. Εφόσον η λήψη φαρμάκων από το στόμα και η θεραπεία δεν έχουν αποτέλεσμα, εξετάζεται αν οι μύες που επηρεάστηκαν είναι περιορισμένοι ή εκτείνονται σε μεγάλο βαθμό στο σώμα. Εφόσον η σπαστικότητα εντοπίζεται σε μερικούς μύες, η παρέμβαση που επιλέγεται είναι η έγχυση αλλαντικής τοξίνης. Ο φυσίατρος συμβουλεύεται τους φυσικοθεραπευτές και εργοθεραπευτές που γνωρίζουν σε βάθος την κινητικότητα του ασθενή και αποφασίζει ποιοί μύες πρέπει να στοχευθούν. Η έγχυση αλλαντικής τοξίνης ακολουθείται από ειδικό πρωτόκολλο κινησιοθεραπείας, εργοθεραπείας και τοποθέτησης στο κρεβάτι και κάθε άλλη θέση που σχεδιάζεται για τον συγκεκριμένο ασθενή από τους θεραπευτές της ομάδας αποκατάστασης με την επίβλεψη του φυσιάτρου.

Αντιμετώπιση πόνου

Ο πόνος είναι ένα δυσάρεστο σύμπτωμα το οποίο είναι αρκετές φορές πολυπαραγοντικό. Η απλή φαρμακευτική αγωγή κάποιες φορές είναι αρκετή όμως κάποιες άλλες φορές είναι πιο σύνθετη.

Το πλάνο αντιμετώπισης σε αυτήν την περίπτωση συνίσταται στην σύγκλιση ομάδας αποκατάστασης και την διεξοδική καταγραφή των συμπτωμάτων που συνδέονται με τον πόνο και σχεδιάζεται πλάνο αντιμετώπισης. Η αναλγητική θεραπεία από τον φυσικοθεραπευτή, συνδέεται με κατάλληλες αλλαγές στην εργονομία και δραστηριότητες του ασθενή, την φαρμακευτική αγωγή του φυσιάτρου και την συνδρομή του ψυχολόγου για την ψυχολογική παράμετρο του πόνου. Πολλές φορές ο ψυχολόγος χρησιμοποιεί ειδκές κλίμακες για την καλύτερη συνειδητοποίηση/αντίληψη/κατανόηση του μεγέθους (quantification of pain) του πόνου. Η ολοκληρωμένη αυτή μέθοδος οδηγεί σε αντιμετώπιση και περιορισμό του πόνου. Σε επίμονες και εξαιρέσεις η ομάδα αποκατάστασης επιλέγει δραστικότερες λύσεις όπως χειρουργικές παρεμβάσεις ή η ομάδα διευρύνεται με τη συμμετοχή ιατρών άλλων ειδικοτήτων.

Επάνοδος στο σπίτι

Η παραμονή στο κέντρο αποκατάστασης πρέπει να διαρκεί όσο πραγματικά το χρειάζεται ο ασθενής. Η επάνοδος στο σπίτι είναι ο στόχος της αποκατάστασής του και η επαναδραστηριοποίησή του στις κοινωνικές και εργασιακές του ανάγκες και υποχρεώσεις. Η επίσκεψη στο σπίτι ενθαρρύνεται ακόμα και κατά την περίοδο παραμονής στο κέντρο αποκατάστασης για μια ή δυο ημέρες. Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες στο σπίτι και αναθεωρεί τους στόχους του και φυσικά απολαμβάνει την ζεστασιά του οικείου περιβάλλοντός του.

Η ομάδα αποκατάστασης λόγω της προσφοράς της κατά την διάρκεια της παραμονής στο κέντρο αποκατάστασης, επιχειρεί να διασφαλίσει την διατήρηση των κεκτημένων λειτουργιών και την αποφυγή νέων απρόβλεπτων προβλημάτων. Παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης για την προσαρμογή στην διαβίωση στο σπίτι πλέον, όπως η μελέτη της αρχιτεκτονικής του χώρου αν χρειάζεται και φυσικά η συνέχιση σε λιγότερο εντατικούς ρυθμούς της αποκατάστασης του.

http://www.medicalegersis.gr/