ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ......Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΜΥΩΝ

Το μυϊκό σύστημα, δηλαδή το σύνολο των μυών, είναι ένας βιολογικός μετατροπέας που μετατρέπει την Βιολογική Ενέργεια των κυττάρων (ακριβέστερα,Χημική Ενέργεια) σε Κινητική Ενέργεια.

Κάθε μυς αποτελείται από πολλές χιλιάδες μέχρι και εκατομμύρια μυϊκές ίνες. Η κάθε μυϊκή ίνα είναι ένα σύνολο που προέρχεται από την συνένωση πολλών χιλιάδων κυττάρων ειδικά κατασκευασμένων έτσι ώστε να εξυπηρετείται η αντίστοιχη λειτουργία. Ολες αυτές οι χιλιάδες κύτταρα που αποτελούν την μυική ίνα βρίσκονται μέσα σε ένα περίβλημα από συνδετικό ιστό που περιβάλλει, οριοθετεί και προστατεύει το περιεχόμενό του. Ο Συνδετικός Ιστός δεν βρίσκεται μόνο στο περίβλημα αλλά και ανάμεσα στις μυϊκές ίνες και περιλαμβάνει

• τα αγγεία από τα οποία οι οι μυϊκές ίνες τρέφονται και
• τα νεύρα με τα οποία οι μύες συνδέονται με τον εγκέφαλο ώστε να λάβουν την εντολές για κίνηση.

Οι νευρικές σύναψεις μετατρέπουν την ηλεκτρική εντολή που προέρχεται από όργανα όπως ο εγκέφαλος και ο Νωτιαίος Μυελός, σε ηλεκτροχημική εντολή και μετά σε κινητική, δηλαδή σύσπαση του μυός.

Μέσα στον μυ φθάνουν και άλλα στοιχεία του Νευρικού Συστήματος, όπως νευρικές ίνες του συμπαθητικού νευρικού συστήματος που εγκαθίστανται στα τοιχώματα των αγγείων και πολλά είδη νευροϋποδοχέων, δηλαδή αισθητήρες που αναφέρουν κάθε στιγμή στο κέντρο την κατάσταση που βρίσκονται οι μυες (σύσπαση, χαλάρωση).

Είναι καταπληκτικό το πόσο γρήγορα γίνεται ένας τεράστιος αριθμός υπολογισμών από το κεντρικό νευρικό σύστημα έχοντας κάθε στιγμή πληροφορίες από αυτούς τους υποδοχείς για τη θέση του σώματός μας, για τις ανάγκες που προκύπτουν κάθε στιγμή όπως

• κίνηση σώματος,
• μετακίνηση χειρών και ποδών,
• ανύψωση αντικειμένων,
• κινήσεις των βλεφάρων,
• ανόρθωση των τριχών του δέρματος κ.α..

Καθώς καταφθάνει το ερέθισμα (δηλ. ένα βιοηλεκτρικό σήμα) από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα μέσω κάποιου συγκεκριμένου νεύρου που θα διεγείρει τον συγκεκριμένο μυ, απελευθερώνεται από την απόληξη του νευρικού κλωνίου μια νευροδιαβιβαστική ουσία που επιδρά πάνω στην μυική μεμβράνη και την διεγείρει.

Αυτή η διέγερση της μυικής μεμβράνης προκαλεί μια βιοηλεκτρική διεργασία που με μεγάλη ταχύτητα μεταδίδεται στην βαθύτερη δομή του μυικού κυττάρου δηλαδή στο σύστημα των εγκάρσιων σωληνίσκων. Το σύστημα αυτό αποτελείται από επάλληλα τμήματα σε διαφορετική όμως θέση έτσι ώστε να έχουμε ως αποτέλεσμα αυτής της διέγερσης την σύσπαση του μυός. 

Οι τένοντες είναι ταινίες ινώδους ιστού που συνδέουν τους μύες με τα οστά. Με τον όρο τενοντίτιδα ορίζεται η φλεγμονή που εκδηλώνεται σε μια από αυτές τις δομές. Αντίθετα, μιλάμε για τενοντοελυτρίτιδα όταν η φλεγμονή πλήττει, εκτός από τον τένοντα, και την προστατευτική θήκη (έλυτρο) που τον περιβάλλει.

Η διαταραχή μπορεί να αφορά οποιονδήποτε τένοντα, αν και μερικοί από αυτούς είναι πιο επιρρεπείς στον κίνδυνο της φλεγμονής. Πρόκειται για τους τένοντες των μυών του ώμου (τενοντοπάθεια πετάλου των στροφέων μυών – βλέπε), του Αχίλλειου τένοντα, των τενόντων του καρπού, των τενόντων των μυών του αντιβραχίονα στο ύψος του αγκώνα (επικονδυλίτιδα, αγκώνας του τενίστα – βλέπε), του επιγονατιδικού τένοντα που προσφύεται στο γόνατο (το γόνατο του άλτη – βλέπε πόνοι γονάτου).  

Αυτή η διέγερση στη μυική ίνα διαρκεί μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου και μετά τα δομικά στοιχεία του μυός επανέρχονται στην προηγούμενη θέση ηρεμίας. Για να έχουμε την μυική σύσπαση χρειάζονται πολλές τέτοιες διεγέρσεις που προέρχονται από αντίστοιχες εντολές των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου.

Με τον ίδιο μηχανισμό των αθροιστικών νευρικών διεγέρσεων το Νευρικό Σύστημα ρυθμίζει και την δύναμη με την οποία συσπάται ο μυς ανάλογα με την εργασία που καλείται να φέρει σε πέρας. Αν σε μια συγκεκριμένη μυϊκή συστολή συμμετέχει μία μόνο κινητική μονάδα του μυός θα έχουμε και την αντίστοιχη δύναμη, αν περισσότερες θα έχουμε μεγαλύτερη δύναμη σύσπασης. Αυτό όμως δεν μπορεί ποτέ να φθάσει στην σύσπαση όλων των κινητικών μονάδων σε έναν μυ γιατί υπάρχουν άλλοι νευρικοί μηχανισμοί που απαγορεύουν κάτι τέτοιο για να προφυλάξουν την ακεραιότητα της δομής της μυοσκελετικής μονάδας (οστά, αρθρώσεις και μυς).

Η δύναμη που αναπτύσσεται από τους μυες είναι πολύ μεγαλύτερη από το βάρος που φαίνεται ότι μετακινούν και αυτό οφείλεται στο ότι πάντοτε οι μυες δρουν μέσω υπομοχλίων και όχι άμεσα για να γίνει κάποια κίνηση. Ένα παράδειγμα είναι ο τετρακέφαλος που για να τεντώσει το γόνατο δρα μέσω της επιγονατίδας.

Σε εργαστηριακές μελέτες βρέθηκε ότι η δύναμη που αναπτύσσουν οι μυες συνολικά ενός ενήλικα άνδρα όταν συσπώνται ισχυρά με ισομετρική σύσπαση μπορεί να φθάσει τους δύο δύο τόνους περίπου.

Για να γίνει η κίνηση τόσο ομαλή, όπως την γνωρίζουμε, λειτουργούν ταυτόχρονα

• οι πρωταγωνιστές μυες για την σύσπαση αλλά και
• οι ανταγωνιστές μυς για τη συγκράτηση μιας απότομης κίνησης του μέλους.

Για παράδειγμα όταν θέλουμε να σηκώσουμε ένα βάρος με το χέρι μας

• συσπάται ο δικέφαλος για να κάνει την κίνηση αλλά ταυτόχρονα και
• ο τρικέφαλος για να συγκρατήσει τον δικέφαλο ώστε η κίνηση να είναι ελεγχόμενη και όχι απότομη.

Βέβαια στην συγκεκριμένη περίπτωση ο δικέφαλος μυς έχει τον πρώτο ρόλο γι’ αυτό και γίνεται η κάμψη στον αγκώνα.

Ακόμη και κατά την συνειδητή χαλάρωση ή τον ύπνο οι μυες δεν παρμένουν τελείως χαλαροί αλλά διατηρούν μια μικρή σύσπαση που λέγεται μυϊκός τόνος. Ο μυικός τόνος είναι το αποτέλεσμα διέγερσης ενός μικρού αριθμού κινητικών μονάδων μέσα στον μυ.

Ο οργανισμός χρησιμοποιεί τον μυϊκό τόνο, τη συγκράτηση των αρθρούμενων οστών στην ορθή τους θέση όταν ο άνθρωπος χαλαρώνει και κοιμάται και για να προφυλάσσεται από το κρύο καθώς δημιουργεί μικρές αλλεπάλληλες συσπάσεις που γίνονται αντιληπτές ως ρίγος. Ετσι αυξάνει τις καύσεις που γίνονται μέσα στους μυες με συνέπεια την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος.

Ο μυς στην σύνδεσή του με το οστό χρησιμοποιεί τον τένοντα που είναι μια μεταβατική δομή, ισχυρή και διαβαθμισμένα σκληρή όσο πλησιάζει το οστό και διαβαθμισμένα μαλακή όσο πλησιάζει τον μυ.

Πώς προκαλείται
* Η μυϊκή υπερλειτουργία είναι η κύρια αιτία της τενοντίτιδας. Όταν ο μυς "δουλεύει" παραπάνω από τις δυνατότητές του, ο τένοντας κουράζεται και δημιουργείται φλεγμονή. Συνήθως, τα άτομα ξεκινούν ένα πρόγραμμα γυμναστικής ή αυξάνουν το επίπεδο των ασκήσεών τους και αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα τενοντίτιδας. Ο τένοντας αδυνατεί να προσαρμοστεί στο νέο επίπεδο δραστηριότητας και αυτή η κατάχρηση οδηγεί με τη σειρά της σε φλεγμονή και τενοντίτιδα.

* Μια άλλη συχνή αιτία εμφάνισης κλινικής εικόνας τενοντίτιδας σχετίζεται και με τις δομικές αλλαγές που συμβαίνουν στον τένοντα με την πάροδο της ηλικίας. Καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει, οι τένοντες χάνουν μεγάλο μέρος της αρχικής τους ελαστικότητας και ευκινησίας, κάτι που οφείλεται σε άγνωστους παράγοντες με πιο πιθανό, ίσως, τις αλλαγές στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τους τένοντες.

* Μερικές φορές υπάρχει και κάποια ανατομική αιτία που προκαλεί την τενοντίτιδα. Αν ο τένοντας δεν έχει στη διάθεσή του κάποια δίοδο μέσω της οποίας να μπορεί να κινηθεί, είναι πολύ πιθανόν να ερεθιστεί και αυτό να οδηγήσει στην πρόκληση φλεγμονής.

* Ωστόσο, η τενοντίτιδα μπορεί να αποτελεί και το πρώτο σύμπτωμα κάποιας δυσλειτουργίας των νεύρων και των μυών. 

 Ένας τραυματισμός Αν χτυπήσετε σε κάποια άρθρωση, μπορεί να τραυματιστεί ο τένοντας ή ακόμη και να «σπάσει» (ρήξη του τένοντα).
Η ηλικία Οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν συχνότερα τενοντίτιδες και κυρίως στους ώμους, επειδή με την πάροδο του χρόνου οι τένοντες εκφυλίζονται και συγκεντρώνουν άλατα ασβεστίου, με αποτέλεσμα να χάνουν την ελαστικότητα και την ευκινησία τους.
Διάφορες παθήσεις Όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, ουρική ή ρευματοειδή αρθρίτιδα, ερυθηματώδη λύκο και άλλα σπανιότερα νοσήματα, έχουν προδιάθεση για τενοντίτιδες.
H λήψη φαρμάκων Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι κινολόνες (αντιβιοτικά ευρέος φάσματος) μπορεί να προκαλέσουν τενοντίτιδες.

Ποιες αρθρώσεις «προτιμά»
Τους καρπούς Ιδιαίτερα όσων εργάζονται πολλές ώρες στον υπολογιστή, παίζουν επαγγελματικά πιάνο ή άλλα έγχορδα μουσικά όργανα, ασχολούνται με την ενόργανη γυμναστική ή την άρση βαρών.
Τους αγκώνες Οι αθλητές του τένις ταλαιπωρούνται πολύ συχνά από τέτοιες τενοντίτιδες, ενώ είναι εξίσου συχνές και σε άτομα που έχουν έντονη χειρωνακτική εργασία (π.χ. μαραγκοί, οικοδόμοι, κηπουροί, κομ­μωτές). Τους ώμους Αυτές τις αρθρώσεις χρησιμοποιούν έντονα οι επαγγελματίες κολυμβητές, οι ελαιοχρωματιστές κ.ά.
Τα γόνατα Οι ποδοσφαιριστές, οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων, οι αθλητές της άρσης βαρών, καθώς και όσοι σηκώνουν πολλά βάρη λόγω επαγγέλματος (π.χ. μεταφορείς, λιμενεργάτες, εργάτες σε αποθήκες) υποφέρουν πολύ συχνά από τέτοιες τενοντίτιδες.
Τα ισχία Όσοι ασχολούνται με το μπάσκετ, τα άλματα, καθώς και οι δρομείς μικρών αποστάσεων, εμφανίζουν συχνά τενοντίτιδες στα ισχία.

Η θεραπεία
Ο γιατρός σας θα αποφασίσει τη θεραπευτική αγωγή που θα πρέπει να ακολουθήσετε. Συνήθως, συστήνονται:
• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
• Φυσικοθεραπεία, που περιλαμβάνει ειδικές ασκήσεις, θεραπευτικό λέιζερ (που μειώνει τη φλεγμονή), αναλγητικά ρεύματα (δηλαδή, χαμηλής τάσης ρεύμα που προκαλεί υπεραιμία στην πάσχουσα περιοχή).
Σπανιότερα και κατά περίπτωση:
• Εγχύσεις κορτιζόνης, κορτικοειδών ή ενζύμων που επιταχύνουν την επούλωση.
• Μεσοθεραπεία (τοπικές ενέσεις με αντιφλεγμονώδη φάρμακα).
• Αρθροσκόπηση, ώστε να διαγνωστεί η ακριβής αιτία του προβλήματος και να μπορεί, κατά συνέπεια, να κριθεί αν είναι αναγκαία η επέμβαση, σε περίπτωση που το πρόβλημα δεν αποκαθίσταται με κανένα άλλο θεραπευτικό μέσο.

Μέθοδοι θεραπείας της τενοντίτιδας μεσω φυσικοθεραπειας

Η θεραπεία για την τενοντίτιδα διαιρείται σε πέντε φάσεις. Εκτός από τη αποκατάσταση της αιτίας και τη διατήρηση της θέσης των υγιών τμημάτων, η θεραπεία πρέπει να αφορά και την αποκατάσταση της ευελιξίας, της αντοχής των μυών, της δύναμης, της ευκινησίας, και της λειτουργικής απόδοσης. Αυτοί οι στόχοι ολοκληρώνονται από την προσεκτική πρόοδο του προγράμματος, αρχίζοντας με την εφαρμογή θεραπευτικών μορφών που αφορούν την θεραπεία της φλεγμονή και προχωρώντας στην εφαρμογή των ασκήσεων. Η παρατήρηση από τον ειδικό αθλητικής αποκατάστασης και οι αναφορές από τον ασθενή σχετικά με την θεραπευτική πορεία του τένοντα καθορίζουν το ποσοστό προόδου. Εάν ο τένοντας αποκρίνεται αρνητικά στην επεξεργασία, ο φυσικοθεραπευτής πρέπει να επιστρέψει τον ασθενή στο προηγούμενο επίπεδο εφαρμογής και να επαναλάβει τις μορφές του συγκεκριμένου σταδίου. Για να μειώσει την πιθανότητα των υποτροπών, είναι σημαντικό ότι ο φυσικοθεραπευτής προσδιορίζει και διορθώνει τον βασικό παράγοντα πρόκλησης της υποτροπής.

Σημεία προσοχής
    Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε ασκήσεις που δημιουργούν «πρόβλημα».
    Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μεγάλη αντίσταση.
    Το εύρος της κίνησης πρέπει να είναι στην αρχή μικρό και σταδιακά να τείνει προς το "φυσιολογικό" (μετά από σειρά προπονήσεων).
    Η επιλογή των ασκήσεων πρέπει να γίνει από τον ιατρό και τον φυσικοθεραπευτή με τη βοήθεια του γυμναστή.
    Όλες οι ασκήσεις θα πρέπει να εκτελούνται αργά και με απόλυτη συγκέντρωση.
    Να κάνετε αρκετές επαναλήψεις και με τη "δέουσα προσοχή".
    Η αντίσταση πρέπει να αυξάνεται σταδιακά.
    Οι ασκήσεις σε ισοκινητικά μηχανήματα είναι ιδανικές για την αποκατάσταση.

 

Χρησιμότητα διατάσεων
(α) Αποφυγή ρικνώσεων και συμφύσεων. (β) Αποφυγή οργάνωσης ουλώδη ιστού. (γ) Αποφυγή του περιορισμού της ελαστικότητας του μυός. (δ) Διατήρηση της φυσιολογικής κινητικότητας της άρθρωσης. (ε) Συντόμευση του χρόνου αποθεραπείας.
ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΦΑΣΕΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑΣ
1: Αποκατάσταση κινητικότητας της άρθρωσης (Φυσικοθεραπείες - μαλακές προοδευτικές διατάσεις - ασκήσεις χωρίς αντίσταση).
2: Αποκατάσταση μυϊκής δύναμης (Φυσικοθεραπείες - διατατικές ασκήσεις - ελεύθερες ασκήσεις - ασκήσεις με αντίσταση)
3: Ανάπτυξη μυϊκής αντοχής (Φυσικοθεραπεία - διατατικές ασκήσεις – κινησιοθεραπεία -ειδικές ασκήσεις αντιστάσεως - ειδικές κινητικές ασκήσεις).
4: Αποκατάσταση ταχύτητας – ευκινησίας - ειδικής δύναμης (Φυσικοθεραπεία – διατατικές –κινησιοθεραπεία - ασκήσεις δυναμώματος κι επιπλέον αν πρόκειται για αθλητή κάποιου αγωνίσματος προστίθoνται και: ασκήσεις απομίμησης τεχνικής - δυνάμωμα πάνω στη κίνηση του αγωνίσματος  - αεροβικές δραστηριότητες).
5: Πλήρες ενδυνάμωμα/αποκατάσταση επάνοδος (Ειδικές ασκήσεις – διατατικές - σταδιακή εισαγωγή σε ένα "κανονικό" ασκησιολόγιο. Επιπλέον αν πρόκειται για αθλητή κάποιου αγωνίσματος προστίθονται και: αγωνιστικές κινήσεις - προπόνηση στο αγώνισμα – τεστ -"εκπαιδευτικοί αγώνες" - "φιλικοί αγώνες-τεστ" - ειδικές δοκιμασίες).

πηγη http://physiotherapyplace.blogspot.gr/